ماهیت گاز اکسیژن | اکسیژن چیست؟ | O2

شرکت سپهر گاز کاویان: 02146835980 - 02146837072 - 09022734708

اکسیژن یک عنصر شیمیایی با نماد O و عدد اتمی ۸ است. این عنصر گازی شکل، بی رنگ، بی بو و بی مزه است و یکی از فراوان‌ترین عناصر روی زمین است. اکسیژن برای ادامه حیات تمام موجودات زنده روی زمین ضروری است.

اهمیت اکسیژن برای زندگی

• تنفس: مهم‌ترین نقش اکسیژن در فرایند تنفس است. تمام موجودات زنده برای تولید انرژی به اکسیژن نیاز دارند. در فرایند تنفس، اکسیژن با مواد غذایی ترکیب شده و انرژی تولید می‌کند و دی‌اکسید کربن به عنوان محصول جانبی آزاد می‌شود.
• سوختن: اکسیژن یکی از اجزای اصلی آتش است و در فرایند سوختن نقش مهمی ایفا می‌کند. بسیاری از سوخت‌ها مانند چوب، زغال سنگ و بنزین با اکسیژن ترکیب شده و انرژی آزاد می‌کنند.
• اکسیداسیون: اکسیژن به دلیل خاصیت اکسیدکنندگی بالایی که دارد، در بسیاری از فرایندهای شیمیایی نقش دارد. زنگ زدن آهن، پوسیدگی میوه‌ها و تغییر رنگ برگ‌ها نمونه‌هایی از فرایند اکسیداسیون هستند.
• ساخت ترکیبات شیمیایی: اکسیژن در بسیاری از ترکیبات شیمیایی مانند آب، دی‌اکسید کربن و انواع اکسیدها وجود دارد.

خواص فیزیکی و شیمیایی اکسیژن

اکسیژن، عنصری حیاتی و فراوان در طبیعت است که نقش کلیدی در بسیاری از فرایندهای زیستی و صنعتی ایفا می‌کند. در زیر، جدول جامعی از خواص فیزیکی و شیمیایی این عنصر ارائه شده است:

منابع اکسیژن

1. جو زمین: بزرگ‌ترین منبع اکسیژن، جو زمین است.
2. آب: اکسیژن در آب به صورت ترکیب با هیدروژن وجود دارد.
3. سنگ‌ها و کانی‌ها: اکسیژن در بسیاری از سنگ‌ها و کانی‌ها به صورت ترکیب با عناصر دیگر وجود دارد.

کاربردهای گاز اکسیژن

• تنفس: مهم‌ترین کاربرد گاز اکسیژن در فرایند تنفس است. تمام موجودات زنده برای تولید انرژی به اکسیژن نیاز دارند.
• صنعت: در صنایع مختلفی مانند فولادسازی، تولید شیشه و کاغذسازی استفاده می‌شود.
• پزشکی: در بیمارستان‌ها برای درمان بیماران مبتلا به مشکلات تنفسی استفاده می‌شود.
• فضانوردی: در فضاپیماها برای تأمین اکسیژن مورد نیاز فضانوردان استفاده می‌شود.
• جوشکاری: در فرایند جوشکاری برای ایجاد حرارت بالا استفاده می‌شود.

انواع اکسیژن

اکسیژن، عنصری حیاتی و فراوان در طبیعت است که در اشکال مختلفی یافت می‌شود. اگرچه اکسیژن اتمی (O) پایدارترین شکل این عنصر است، اما در ترکیبات مختلف و در حالت‌های فیزیکی گوناگون نیز وجود دارد.

1. انواع اکسیژن بر اساس حالت فیزیکی:

• اکسیژن گازی (O₂): رایج‌ترین شکل اکسیژن در طبیعت است. این گاز بی‌رنگ، بی‌بو و بی‌مزه بوده و در هوا به صورت مولکولی (دو اتمی) وجود دارد.
• اکسیژن مایع: با سرد کردن اکسیژن گازی تا دمای بسیار پایین، به مایع آبی کمرنگی تبدیل می‌شود. اکسیژن مایع در صنایع پزشکی، جوشکاری و موشک‌سازی کاربرد دارد.
• اکسیژن جامد: با کاهش بیشتر دما، اکسیژن مایع به جامد آبی کمرنگی تبدیل می‌شود. اکسیژن جامد در تحقیقات علمی کاربرد دارد.

 2. انواع اکسیژن بر اساس ساختار مولکولی:

• اکسیژن اتمی (O): این شکل از اکسیژن بسیار واکنش‌پذیر است و به سرعت با سایر عناصر ترکیب می‌شود. در طبیعت به صورت آزاد یافت نمی‌شود و معمولاً در ترکیبات شیمیایی وجود دارد.
• دی‌اکسیژن (O₂): رایج‌ترین شکل اکسیژن در طبیعت است و در هوا به صورت مولکولی وجود دارد.
• تری‌اکسیژن (O₃): به عنوان ازن شناخته می‌شود و یک آلوتروپ اکسیژن است. ازن در لایه استراتوسفر زمین وجود دارد و از ورود اشعه ماوراء بنفش به سطح زمین جلوگیری می‌کند.

خطرات و ایمنی گاز اکسیژن

اکسیژن، اگرچه برای حیات ضروری است، اما در شرایط خاص می‌تواند خطراتی را به همراه داشته باشد. درک این خطرات و رعایت نکات ایمنی هنگام کار با اکسیژن بسیار مهم است.

خطرات ناشی از اکسیژن

• تشدید اشتعال: اکسیژن به شدت آتش را تشدید می‌کند. هر ماده‌ای که در هوا قابل احتراق باشد، در حضور اکسیژن خالص بسیار سریع‌تر و شدیدتر می‌سوزد.
• اکسیداسیون سریع بافت‌ها: تماس مستقیم اکسیژن خالص با بافت‌های بدن می‌تواند باعث اکسیداسیون سریع و آسیب جدی به بافت‌ها شود.
• افزایش فشار: اکسیژن تحت فشار می‌تواند باعث انفجار مخازن شود.
• خفگی: اگر غلظت اکسیژن در محیط بسیار بالا باشد، می‌تواند باعث خفگی شود.

نکات ایمنی هنگام کار با گاز اکسیژن

1. تهویه مناسب: محیطی که از گاز اکسیژن استفاده می‌شود باید به خوبی تهویه شود تا از تجمع گازهای قابل اشتعال جلوگیری شود.
2. دور نگه داشتن مواد قابل اشتعال: هرگونه ماده‌ای که قابلیت اشتعال دارد باید از محل نگهداری و استفاده از اکسیژن دور نگه داشته شود.
3. استفاده از تجهیزات مناسب: برای کار با اکسیژن باید از تجهیزات مخصوص و مقاوم در برابر آتش استفاده شود.
4. آموزش پرسنل: تمام افرادی که با اکسیژن کار می‌کنند باید آموزش‌های لازم در مورد خطرات و ایمنی را ببینند.
5. بازرسی منظم تجهیزات: تجهیزات نگهداری و انتقال اکسیژن باید به طور منظم بازرسی شوند تا از ایمن بودن آن‌ها اطمینان حاصل شود.
6. استفاده از ماسک: در صورت لزوم، باید از ماسک‌های مخصوص برای محافظت از دستگاه تنفسی استفاده شود.

علائم هشداردهنده در صورت نشت گاز اکسیژن

• افزایش دمای محیط
• تغییر رنگ اشیاء فلزی در مجاورت نشت
• شنیدن صدای جوشیدن
• بوی غیرعادی

اقدامات اولیه در صورت نشت گاز اکسیژن

1. قطع منبع نشت: در صورت امکان، منبع نشت را قطع کنید.
2. تخلیه فوری محل: افراد حاضر در محل را به سرعت به مکانی امن منتقل کنید.
3. تماس با آتش‌نشانی: بلافاصله با آتش‌نشانی تماس بگیرید.
4. جلوگیری از ایجاد جرقه: از ایجاد هرگونه جرقه یا حرارت در محل نشت خودداری کنید.

از کجا می‌توان اکسیژن خریداری کرد؟

• شرکت‌های تامین گازهای صنعتی: این شرکت‌ها انواع مختلفی از گازها از جمله اکسیژن را تولید و توزیع می‌کنند.
• تجهیزات پزشکی: فروشگاه‌های تجهیزات پزشکی، کپسول‌های اکسیژن پزشکی را عرضه می‌کنند.
• فروشگاه‌های اینترنتی: بسیاری از فروشگاه‌های اینترنتی، امکان خرید آنلاین کپسول اکسیژن را فراهم می‌کنند.

نکاتی که قبل از خرید اکسیژن باید بدانید

1. نوع اکسیژن: گاز اکسیژن پزشکی با خلوص بالا و اکسیژن صنعتی با خلوص کمتر تولید می‌شود.
2. حجم کپسول: کپسول‌های اکسیژن در حجم‌های مختلفی تولید می‌شوند.
3. فشار کپسول: فشار داخل کپسول بر اساس استانداردهای مشخص تعیین می‌شود.
4. رگولاتور: برای کنترل جریان خروجی گاز اکسیژن از کپسول به دستگاه مورد نظر، به رگولاتور نیاز است.
5. مجوزهای لازم: برای خرید و استفاده از کپسول‌های اکسیژن، ممکن است به مجوزهای خاصی نیاز باشد.

نکات مهم هنگام خرید اکسیژن

• کیفیت: از کیفیت و خلوص اکسیژن اطمینان حاصل کنید.
• استانداردها: مطمئن شوید که کپسول و تجهیزات همراه آن دارای استانداردهای لازم هستند.
• گارانتی: از فروشنده گارانتی دریافت کنید.
• آموزش: در مورد نحوه استفاده صحیح از کپسول و تجهیزات همراه آن آموزش ببینید.

قیمت اکسیژن

قیمت اکسیژن به عوامل مختلفی بستگی دارد و یک نرخ ثابت و مشخص برای آن نمی‌توان تعیین کرد. برخی از عواملی که بر قیمت اکسیژن تأثیر می‌گذارند عبارتند از:

1. حجم و خلوص: هرچه حجم اکسیژن بیشتر و خلوص آن بالاتر باشد، قیمت آن نیز بیشتر خواهد بود.
2. نوع بسته‌بندی: اکسیژن می‌تواند در کپسول‌های مختلف، مخازن بزرگ و یا به صورت مایع بسته‌بندی شود که هر کدام قیمت متفاوتی دارند.
3. میزان تقاضا: در مواقعی که تقاضا برای اکسیژن افزایش می‌یابد، به طور طبیعی قیمت آن نیز بالا می‌رود. برای مثال در دوران همه‌گیری کرونا، به دلیل افزایش تقاضا برای اکسیژن پزشکی، قیمت آن در برخی مناطق افزایش یافت.
4. محل جغرافیایی: هزینه تولید و توزیع اکسیژن در مناطق مختلف متفاوت است و این تفاوت در قیمت نهایی نیز تأثیرگذار است.
5. شرکت تولیدکننده: برند و شرکت تولیدکننده اکسیژن نیز می‌تواند بر قیمت آن تأثیرگذار باشد.

تهیه و تامین

گاز اکسیژن به همراه سرتیفیکیت معتبر، با مشخصات زیر در سپهر گاز کاویان - دارنده گواهینامه ISO17025، آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد، مجهز به آزمایشگاه کالیبراسیون و آزمایشگاه آزمون - به فروش می رسد:

جهت اطلاع از قیمت و خرید گاز اکسیژن خالص و ترکیبی، با شرکت سپهر گاز کاویان تماس حاصل فرمایید: 02146835980 - 02146837072 - 09022734708